De beurs vooruit op de reële economie. Nu een forse krimp? Dat is niet (meer) van belang want het is al verwerkt in de koersen. Het gaat om de stand van de economie over zes tot twaalf maanden. Tegen die tijd wordt door heel veel mensen op zijn minst het begin van een herstel uit deze zware economische malaise verwacht. Kijken we naar de wereldwijd enorme financiële injecties van overheden en centrale banken in de economieën dan is dat zeker geen boute veronderstelling. Toch kun je een paard wel naar het water brengen, maar niet dwingen om te gaan drinken. En dat paard, dat is de consument.
Pas wanneer de consument weer vertrouwen krijgt in de toekomst en weer gaat besteden zoals voor de crisis is er serieus economisch herstel mogelijk. Zo bestaat maar liefst 70 procent van ’s werelds grootste economie, die van de Verenigde Staten, uit particuliere consumptie. In de rest van de westerse wereld is dat niet veel anders. Ook de Chinese consument laat zich steeds meer gelden.
Een herstel naar oude consumptiegewoonten ligt niet zomaar voor de hand. Op het moment dat veel mensen hun baan kwijtraken en de rest bevreesd is voor hetzelfde, is het niet vreemd dat er minder besteed wordt. Bedenk dat de helft van de Amerikanen niet beschikt over veel spaargeld. Buffers om een financiële tegenslag op te vangen zijn er daardoor nauwelijks. Uitgaven aan reizen, horeca, vrije tijd en andere minder essentiële zaken komen dan al snel onder druk. De overheid tracht zijn burgers dan ook te steunen met stimulus cheques van 1.200 dollar per persoon, oplopend tot 3.400 dollar per gezin van vier.
Het geld wordt tot op heden echter nauwelijks uitgegeven. Nu gaat het hier deels ook om gedwongen besparingen omdat er op het moment van een lockdown weinig is waaraan je je geld kunt besteden. Creditcardmaatschappijen meldden mede daardoor een forse afname in het gebruik van creditcards. De Amerikaan blijkt iets te doen wat hij lang niet meer heeft gedaan. Hij is gaan sparen. Spaargelden stijgen naar lang niet vertoonde niveaus. Enerzijds is dat begrijpelijk en verstandig. Anderzijds draait de Amerikaanse economie op het uitgavenpatroon van de gemiddelde consument. Zolang die uitgaven niet herstellen kan er van een serieus herstel van de economie dus geen sprake zijn.
Het wordt dus afwachten, want deze crisis heeft naast economische ook psychologische gevolgen. Het is de vraag of de vele 65-plussers, goed voor 20 procent van alle uitgaven, ooit weer zullen terugkeren naar hun ‘normale’ bestedingspatroon. Gaan ze net als voorheen weer reizen en restaurants bezoeken en musea? Wordt het leven überhaupt weer als vroeger? China is wat dat betreft een interessant voorbeeld. De consument mag daar weer vrijwel alles, maar blijft nog terughoudend qua consumptiegedrag.
Het is overigens niet gezegd dat het bestedingspatroon van ons consumenten als geheel zal dalen. Het zal in ieder geval van samenstelling veranderen. Een proces dat al jaren gaande was, namelijk de digitalisering van de samenleving, is in een stroomversnelling gekomen. Online shoppen, maaltijden laten bezorgen, op afstand vergaderen en minder onnodige reizen maken, een groot deel ervan zal blijvend zijn. Voor beleggers is dat iets om rekening mee te houden.
Fotografie: iStockphoto
