Veertig jaar geleden zei iemand tegen mij: ‘Trek die grijns toch eens van je gezicht’. Met die opmerking kon ik echter helemaal niks. Misschien kwam het door mijn leeftijd, ik was toen 17. Eerlijk gezegd begreep ik niets van de bedoeling van de spreker, behalve dat ik er de boodschap eruit filterde dat er iets niet goed was aan mij en aan mijn lach. Het gevolg van die opmerking was dat ik verkrampte, de grijns op mijn gezicht zich nog meer verdiepte en ik mij ergens diep van binnen nog ongelukkiger begon te voelen.
Het duurde zeker nog twintig jaar voordat ik in de gaten kreeg dat ik met mijn lach eigenlijk mijn onzekerheid trachtte te verbergen. Onzekerheid die ik ervoer als ik iemand niet begreep. Onzekerheid als ik eigenlijk anders over iets dacht dan waarschijnlijk algemeen gangbaar was. Onzekerheid als ik meende op te maken dat er (onuitgesproken) kritiek in een boodschap verpakt zat. Die kritiek viel niet letterlijk uit de tekst op te maken Ook voelde ik me onzeker als ik allerlei onuitgesproken verwachtingen dacht te ervaren. En onder die onzekerheid verschool zich angst voor afwijzing, uitsluiting, isolatie. Die angst mocht er (geheel onbewust) natuurlijk ook niet zijn, dus kwam ik in een vicieuze cirkel terecht van aardig en verkrampt zijn. Ook merkte ik dat ik deed alsof ik begrip had voor een ander, terwijl die mij misschien wel een oor aannaaide (zeg jij ook zo vaak ‘sorry’?).
Ik heb gemerkt dat ik niet de enige ben. Angst, woede en onzekerheid zijn thema’s die ik regelmatig terug zie komen bij mijn cliënten. En omdat die gevoelens vaak als onwenselijke emoties worden beschouwd, zijn die diep weggestopt in ons onderbewustzijn. Het is zelfs lastig om je daar bewust van te worden. Ik heb besloten om, dat wat mij geholpen heeft, met jou te delen. Het meest belangrijke inzicht is, dat ik mijn onzekerheid niet hoef te overwinnen. Er is niks mis met onzekerheid zolang ik er niet in verdrink, zolang het niet teveel wordt.
Tip 1: De eerste stap om anders met je onzekerheid om te gaan is je te realiseren dat je eigenlijk in een situatie zit die niet gaat zoals jij wilt dat die gaat. Maar onthoud: er is ALTIJD een aanleiding waardoor je je onzeker gaat voelen. Dat betekent dat je je onzekerheid kan leren ‘gebruiken’. Vraag jezelf eens af: Wat heb ik (on)bewust waargenomen, hoe heb ik mijn waarneming geïnterpreteerd en hoe weet ik of die interpretatie (die gedachte erover) waar is? Had jij bijvoorbeeld een andere mening dan je gesprekspartner? Betekende dit gevoel van onzekerheid misschien ‘Nee’ of STOP? Slap worden, je moe voelen, onzekerheid en verkramping van je lichaam zijn voor mij allemaal voorbeelden van een non-verbale manier om je grenzen aan te geven, om ‘Nee’ te zeggen door jezelf klein te maken en te verkrampen. Je kunt je ook realiseren dat het juist goed is om voor jezelf op te komen. Je hoeft het niet met iedereen eens te zijn.
Tip 2: Let op je energieniveau. Hoe is het voor je om te erkennen dat je iets misschien niet wilt, of juist iets ánders wilt. Krijg je daar energie van? En kun je ook innerlijk woorden geven aan wat je niet wilt, woorden die passen bij je gevoel zoals ‘rot op’, ‘stop’, ‘ga weg’, ‘hou op’ etc. Merk je misschien ook op dat je tegelijkertijd denkt: ‘stel je niet aan’, ‘dat kan je niet maken om te zeggen’, ‘kom op’, ‘niet zeuren’ of ‘doe niet zo stom’. Wat doen deze beperkende overtuigingen met je energie? Ondermijnen ze je zelfvertrouwen en ga je je daardoor schuldig voelen? Dus als je je ineens minder energiek voelt, realiseer je dan dat je helemaal niet stom (of zo) bezig bent. Je mag dingen niet willen of anders willen dan een ander.
Tip 3: Wees eens aardig voor jezelf. Geef jezelf eens een compliment en vervang je zelf veroordelende zinnen door andere zinnen zoals:
Ik heb het recht om een verzoek te weigeren, om ‘nee’ te zeggen,.
Ik heb het recht om een eigen mening te hebben
Ik heb het recht om van mening te veranderen
Ik heb het recht om fouten te maken en daarvan te leren
Ik heb het recht om met respect behandeld te worden
Ik heb het recht om voor mijn mening en mijn waarden uit te komen
