Amersfoort Living editie 39 (voorjaar 2022)

WIST U DAT? • Zout is één van de vijf soorten smaken die we met onze tong kunnen proeven. De andere zijn zoet, zuur, bitter en umami. • Als we zeewater zouden maken met geraffineerd zout, dan zouden de zeevissen daarin sterven. • Salar de Uyuni in Bolivia is het grootste zoutmeer ter wereld. • In vroegere tijden werd zout in China gebruikt voor zelfmoord. Inname van 1 gram zout per kilogram gewicht is dodelijk. • Zeezout bevat meer dan 90 essentiële mineralen die ons lichaam nodig heeft. • Slechts 5 tot 6 procent van al het gewonnen zout wordt voor menselijke consumptie gebruikt. • Fruit en groenten bevatten van nature vrijwel geen zout. Iemand die volledig vegetarisch eet moet zout toevoegen aan zijn of haar voeding. • Zeeschildpadden scheiden zoute tranen af om van hun teveel aan zout af te komen. • Zout over je linkerschouder gooien, brengt volgens sommige culturen geluk. DOSSIER ZOUT zout veroorloven. Pas aan het einde van de 19e eeuw werd per toeval ontdekt dat er in Nederland gewoon al die tijd zout in de grond zat: het steenzout. En dat terwijl zout tegenwoordig erg goedkoop is en bij elke supermarkt verkrijgbaar is. In sommige delen van de wereld is zout overigens nog steeds een kostbaarheid. De nomaden van Noord-Tibet, hoog in de Himalaya ondernemen, met hun yaks als draagdieren, jaarlijks een lange reis naar de Chinese zoutmeren, het grootste zoutreservoir ter wereld. Daar laden ze hun dieren zo veel mogelijk vol en beginnen aan hun terugreis die maanden kan duren. Thuisgekomen dient dit zout als ruilmiddel en zijn ze rijk. Niet voor niets noemen ze het zelf ‘het witte goud’. WAAR KOMT ZOUT VANDAAN U heeft bij het zwemmen in zee vast wel eens een slok water binnen gekregen. Dit smaakte ongetwijfeld niet bepaald lekker. Dit komt, omdat er in de zee veel zout zit. Ook op de plek waar we nu wonen, was zo’n tweehonderd miljoen jaar een hele grote zee. Deze zee noemen we de Zechsteinzee. De Zechsteinzee was een randzee omdat het een ondiepe zee was aan de rand van een grote open oceaan. Deze randzee werd van de oceaan gescheiden door een drempel van zand. Als het water van de oceaan heel erg steeg, stroomde er ook af en toe water over de drempel de randzee in. Veel van het water in de randzee is door toenemende temperaturen verdampt. Het zout van de zee verdampte niet en bleef daarom op de bodem liggen. U kunt dit vergelijken met een grote zandbak maar dan van zout. Op een gegeven moment kwam de grond onder de zee hoger te liggen. Bijvoorbeeld door een aardbeving. Hierdoor kwam de aarde uiteindelijk hoger te liggen dan de zeespiegel In het kort betekent dit gewoon dat de zee verdween en het zout overbleef. Elk jaar kwam er op de strook zout meer zand te liggen. Bijvoorbeeld omdat de wind er zand overheen blies. Deze laag zand werd steeds dikker en daarom ligt het zout inmiddels heel diep begraven onder de grond. Zelfs tot op 2000 meter diepte. Het zout dat we zo diep in de grond vinden noemen we steenzout. HET WINNEN VAN ZOUT Om het zout in handen te krijgen wordt het Zeeklacht Het water van de zee is altijd zout, Hoe men de suikerpot ook mag hanteren, Geagiteerd over het strand marcheren, Terwijl de wind de brandingkoppen krauwt; Een borstbeeld hakken uit scheepstimmerhout, Des nachts, in droom, met meerminnen verkeren, Tarbot fileren of Neptuin vereren: Het water van de zee is altijd zout. Daar helpt geen moederlief, geen vaderstout, Geen bokken, dokken, knokken of gekscheren, Geen brein van boterkoek, geen hart van goud: Of men voor dames voelt of meer voor heren, Het water van de zee blijft altijd zout. Cees Buddingh: Gorgelrijmen en andere gedichten. Amsterdam 1960. Bronnen: Wikipedia, Zoutkristallen.net, AkzoNobel, Gezondsheidsnet AMERSFOORTLiving 27

RkJQdWJsaXNoZXIy MTg1NTg0