Nesselande Living editie 49 (najaar 2019)

de herfst. Herfsttijd betekent ook pompoe- nentijd. Die liggen bij honderden in heloranje stapels uitgestald langs de weg bij de boeren die net buiten het stadje wonen. Wachtend om verwerkt te worden in taarten of juist om je huis fraai te versieren, zoals bij de eigenaar - “Hi, I am Jack” - van de romantische cottage aan 1 Western Avenue. SNELCURSUS Ik zet m’n automaat weer in drive en rij noor- delijker. Langs de weg hunkeren knoerten van dennenappels om opgeraapt en meegenomen te worden. Maar het is het legioen aan loof- bomen dat toch onbetwist de show steelt. Wat een kleur en wat een tapijt aan bladeren. “Awesome”, roept een binnenlandse toerist. En als ik dat beaam, knoopt ‘ie meteen een praatje aan. “Did you know… dat een beetje loofboom al snel 250 duizend bladeren heeft? Uhu. “Elke herfst dankt ‘ie ze zonder pardon af”, vervolgt ‘ie amicaal. “Met zijn bladeren maakt een loofboom voedsel uit koolzuurgas en licht. Dat proces gebeurt in de bladgroen- korrels die in elk blad zijn opgeslagen. In de winter met weinig licht maakt een boom dus nauwelijks voedsel aan.” Maar waarom dan bladeren afstoten, vraag ik hem. “Well, in het winterseizoen nemen de wortels van een boom nauwelijks water op. Maar een blad gaat wel door met het verdampen van water. Zou een boom zijn blad behouden, dan droogt ‘ie uit. Dus stoot hij zijn bladeren af. Maar…” En hij steekt z’n vinger op: “… niet voordat hij alle bruikbare stoffen uit het blad in zijn takken, stam en wortels heeft opgeslagen. Als het bladgroen bijna weg is, blijken er dus nog heel wat andere kleuren in het blad aanwezig te zijn.” Ik bedank de yankee voor deze stoom- cursus natuurkunde – waarvan ik in het begin van dit verhaal al wat weggaf - en kruip weer achter het stuur. Op naar Canada. INDIAN SUMMER In het noorden begint de winter eerder. Daarmee pieken de bomen in Canada ook eerder dan in de zuidelijke staten van New Engeland. De regio’s rond Montréal of Québec-stad kennen veel loofbomen die zich als ‘brandende fakkels’ verheffen. Esdoorn in karmijnrood, de eiken en berken in okertinten. Ook aan de kust van het oostelijker gelegen Nova Scotia is het daarom avontuurlijk road- trippen in herfstsfeer. In tegenstelling tot het westen laat oostelijk Canada veel meer loof- bomen dan naaldbomen zien. Het blad van de esdoorn - de Maple Leaf - is zo bekend, dat Canada het zelfs in z’n vlag heeft verwerkt. En al die esdoorns, berken en eiken tonen dus een vurig kleurenpallet, van karmijnrood en knaloranje tot felgeel en alle schakeringen daartussen. Dit is de Indian Summer. De term NESSELANDE Living 11 verwijst naar veel verhalen. Eén daarvan gaat over de oorspronkelijke, indiaanse bewoners van Noord-Amerika die het zachte weer van de kleurrijke nazomer aangrepen om nog zoveel mogelijk dieren te jagen voordat de bikkel- harde winter z’n intrede deed. Het bloed van de gedode beren zou de bomen rood kleuren. Tja, dat moeten we dan maar geloven. Hier in het Franstalige Canada spreken ze nog altijd de taal van de Franse kolonisten en noemen ze de periode l’Été Indien. LASTIG PLANNEN De Indian Summer is in wezen een buitenge- woon warme, droge periode in het najaar. In ons land wordt het ook wel oude-wijven-zomer genoemd. Juist die warme dagen en koude, vriezende nachten zorgen voor de knallende kleuren. Na de eerste nachtvorst wordt de koude lucht weer tijdelijk naar de Noordpool geblazen. Maar niet voordat de kortstondige temperatuurdaling binnenin de boombladeren het startsein heeft gegeven om chlorofyl af te breken en zo het rode, oranje en gele pigment zichtbaar te maken. Dat maakt het overigens wel lastig om je herfstbezoek aan New England en Canada te plannen. Niets is immers zo veranderlijk als het weer. Het ene jaar ‘vlamt’ het al in september en het volgende jaar pas een maand later. Je moet dus ook een beetje geluk hebben. NATUUR ZWAAIT SCEPTER De rode en gele bossen wijzen mij verder de weg naar de Canadese provincie Nova Scotia: een ruig schiereiland dat zich nog maar net aan het vasteland lijkt vast te klampen. En ook nog net over de grens met het Amerikaanse Maine. Hoewel de Franse kolonisten hier in de 17 e eeuw het land op klauterden, zie je in de ‘nederzettingen’ als Halifax en Lunenberg eerder het erfgoed van de latere Britse stich- ters dan dat je het Franse joie-de-vivre beleeft. Maar ach, ook hier is het de natuur die op dit moment overduidelijk de scepter zwaait. REIZEN KLEURENTHEATER GREAT SMOKY MOUNTAINS Van Maine in het noordoosten van de VS tot Georgia in het diepe zuiden loopt een 300 miljoen jaar oud gebergte: de Great Smoky Mountains. Bekleed met wouden en prach- tige bergmeren is het tot op vandaag een van de rijkste natuurgebieden van Amerika, ideaal voor een overweldigende herfstrond- reis. Het gebergte staat op de Unesco lijst met werelderfgoederen, en dat zegt al voldoende. Keep the motor running! ‘De pompoenen liggen bij honderden in heloranje stapels uitgestald’ ‘Het bloed van de gedode beren zou de bomen rood kleuren’ ‘Juist de warme dagen en koude nachten zorgen voor de knallende kleuren’