Lansingerland Living editie 31 (juni 2018)

KUNST & CULTUUR ‘Met zoveel immigranten barstte Amsterdam letterlijk uit z’n voegen’ voor benaderde hij de inmiddels succes- volle Rembrandt van Rijn (1606-1669). De schutters betaalden Rembrandt honderd gulden per man om op ‘De Nachtwacht’ te worden afgebeeld. De ijdele Frans, in donker fluweel en met rode sjerp op de voorgrond geplaatst, beslist heel wat meer. Overigens heet het doek officieel: ‘De compagnie van kapitein Frans Banning Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren’. In de loop van de tijd werd het schilderij donkerder. Zodanig dat men dacht dat het een nachtelijk tafereel betrof. Vandaar de bijnaam. ONTHOOFD MET BROODMES Andere verhalen moet je met een korreltje zout nemen. Zo verwijzen de zes hoofden aan de gevel van het huis aan de Keizers- gracht 123 naar zes rovers. Na het binnen- sluipen zou de keukenmeid ze stuk voor stuk met een broodmes hebben onthoofd. Struise dame dus. Maar recent werd vast- gesteld dat het om borstbeelden gaat van zes goden. Het pand behoort tot de top 100 van de Nederlandse monumenten op de Unesco lijst. Die plaatste overigens in 2010 de gehele grachtengordel op de lijst met werelderfgoederen. Terecht, want het is een uniek voorbeeld van stadsuitbreiding in de 17e eeuw. Tot die tijd bestond Amsterdam uit het gebied tussen Singel en Kloveniers- burgwal. UIT Z’N VOEGEN De economische groei van Amsterdam in de Gouden Eeuw trok veel immigranten aan. Waar werk is, moet je zijn. Ook toen al die gedachte. Daardoor barstte Amsterdam letterlijk uit z’n voegen. Hoog tijd voor uitbrei- ding dus. In 1613 begon men met de aanleg van de hoofdgrachten. Die ontstonden niet organisch, maar zijn aan de teken- tafel bedacht. Zo zijn de nieuwe grachten bewust als een halve maan aangelegd. De ronde vorm bood onder meer mogelijkheden tot een efficiënte verdediging van de stad. Vanaf 1662 werden de grachten doorge- trokken richting de Amstel. Toen ontstond ook de Gouden Bocht, het mooiste gedeelte van de Herengracht. VOLOP GROEN Ook de financiering was, zeker voor die tijd, uniek. Om het omvangrijke project te kunnen financieren, kon je vooraf een kavel kopen. Maar je kreeg als koper wel te horen dat je slechts een deel van die kavel mocht bebouwen. De rest moest namelijk groen blijven. Daarom zijn er in de grachtengordel LANSINGERLAND Living 18