Foto’s: Coquinaria, iStockphoto CULINAIR HET GEHEIM VAN DE KEUKENMEID Van de hand van Christianne Muusers verscheen in oktober 2019 Het geheim van de Keukenmeid, een boek met historische recepten uit kookboeken uit de rijke keuken van de achttiende eeuw. ISBN 9789492821102 OVER DE AUTEUR Christianne Muusers is Neerlandica en culinair historica. Zij houdt presentaties over koken en eten in het verleden, meestal met een proeverij. Sinds 2002 publiceert Christianne iedere twee maanden een historisch en een modern recept op haar website en zij recenseert kookboeken en boeken over culinaire geschiedenis voor NBD/Biblion en kookboekrecensies.nl. Niet alleen gingen veel levenmiddelen op de bon, ingrediënten zoals koffie, thee en specerijen werden ook steeds schaarser. In hetzelfde jaar dat Koken … nu! verscheen, publiceerden de heren P.G. Kuyk enK. Schots Het boek der voedings- en genotmiddelen en der surrogaten in oorlogstijd. Naast informatie bevat het boek veel advertenties voor surrogaten, zoals bloembollen waarvan koffie werd gemaakt. De warenwet moest worden aangepast, en de keuringsdiensten hadden er veel werk aan. In echte mayonaise werd het verplichte percentage aan slaolie van 80% verlaagd naar 50%. Nu koop je dit soort producten als ‘light’-mayonaise. Ook boter werd ‘light, door toevoeging van ‘vermeerderingsartikelen’ zoals gelatine, zetmeel en boteraroma, opgelost in water. Toen de fabrikanten niet meer aan genoeg slaolie konden komen voor de mayonaise, werd er een versie zonder slaolie op de markt gebracht, gemaakt met azijn, water, bindmiddel, kruiderij en suiker. Overigens dateren de oudste surrogaten uit de achttiende eeuw: bietsuiker als vervanging van rietsuiker, en cichorei als vervanging van koffie. EEN RECEPT VOOR VISRAGOUT IN SCHELPEN Voorgerecht of lunchgerecht voor vier personen. Voorbereidingstijd 10 minuten + 1 uur rijzen Bereidingstijd 8 minuten per bakronde INGREDIËNTEN • 150 gr gestoomde makreel • 30 gr boter • 50 gr ui, gesnipperd • 50 gr peen, in jullienne gesneden • 1 eetl peterselie, gesnipperd • 30 gr bloem • 3 dl melk • witte peper en nootmuskaat naar smaak BEREIDING Maak de vis schoon: verwijder vel en graten. Verdeel het vissenvlees in stukjes. Smelt de boter en smoor ui en peen enkele minuten. Strooi de bloem erover en roer tot een papje. Giet de melk er in scheutjes bij, blijf goed roeren. Schep de vis door de saus, proef, en voeg peterselie, peper en nootmuskaat naar smaak toe. Zet het zoutvat op tafel. SERVEREN Op de foto in het opengeslagen boek zie je ‘verschillende wijzen, waarop ragoût opgedaan kan worden.’ Voor de versie op deze pagina’s is gekozen voor opdienen in schelpen (links in de illustratie). Verdeel de ragout over de schelpen. Bestrooi met paneermeel en een paar kleine klontjes boter. Zet de schelpen onder de grill om een bruin korstje te krijgen. Het gebruik van de oven was natuurlijk verspilling van energie, de ragoutschelpen waren dan ook bedoeld voor feestelijke maaltijden. ILLUSTRATIES: • Gerechtfoto © Christianne Muusers GOUDALiving 43
RkJQdWJsaXNoZXIy MTg1NTg0